MELISA LEKARSKA
Melisa lekarska (Melissa officinalis) pochodzi z południowej Europy. Podobnie jak wiele ziół południowych, początkowo uprawiana była w ogrodach klasztornych, a następnie stopniowo rozprzestrzeniła się po całym kontynencie. Jest wieloletnią rośliną, która kiełkuje od marca, osiąga wysokość do 70 cm do lipca i łatwo rozpoznaje się ją po charakterystycznym zapachu. Ze względu na wszechstronne zastosowanie była wcześnie uprawiana w całej Europie jako popularne zioło aromatyczne. W średniowieczu występowała w każdym ogrodzie klasztornym, uważana za szczególnie cenną i niezbędną.
HONEYBUSH
Podobnie jak Rooibos, krzew miodowy (Honeybush/Heuningbos) należy do unikalnej roślinności Fynbos w regionie Kapsztadu w Południowej Afryce. Do produkcji herbaty Honeybush krzew jest ręcznie przycinany blisko ziemi, co pozwala uzyskać świeże gałązki. Po przycięciu gałązki są natychmiast transportowane do przetworzenia, aby zapobiec utlenianiu i fermentacji. Proces ten jest następnie delikatnie zatrzymywany poprzez nadmuch w temperaturze 99–115°C, dostosowanej do warunków zewnętrznych.
SZAŁWIA
Szałwia lekarska (Salvia officinalis) należy do rodziny jasnotowatych. Jest rozpowszechniona na całym świecie, z wyjątkiem Antarktydy i Australii, i jest jednym z najbogatszych w gatunki rodzajów roślin okrytonasiennych. Szałwia, ceniona przez zielarzy od czasów starożytnych, jest nieodzownym składnikiem naszej kuchni i botaniki.
RUMIANEK
Rumianek pospolity (
Matricaria chamomilla L.) jest jedną z najbardziej znanych rodzimych roślin i od wieków stanowi stały element ziołolecznictwa. Z wyjątkiem kontynentu afrykańskiego, rumianek pospolity podbił całą ziemię wraz z człowiekiem. Kwiaty rumianku wykazują cenne połączenie różnych substancji roślinnych, które mają różnorodne zastosowanie.
HYZOP
Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis) to wieloletnia roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Kwiaty, kwitnące jasno niebiesko-fioletowo od czerwca do września, przyciągają pszczoły, dlatego roślina bywa nazywana zielem pszczelim; powszechnie używana jest także nazwa werbena. Hyzop lekarski, obejmujący pięć podgatunków, pochodzi z południowej i wschodniej Europy, zachodniej Azji oraz północnej Afryki. W Europie Środkowej hyzop stosowano jako roślinę przyprawową i leczniczą już od wczesnego średniowiecza; wzmianki o nim pojawiają się m.in. w pismach św. Hildegardy z Bingen.
MĘCZENNICA
Męczennica cielista (Passiflora incarnata) pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej i została wprowadzona do Europy jako roślina ozdobna. W wierze chrześcijańskiej jej pięć znamion symbolizuje pięć ran Chrystusa. Rdzenne plemiona Ameryki wykorzystywały głównie korzenie rośliny, podczas gdy Europejczycy docenili działanie uspokajające jej ziela. Do Europy została przywieziona przez hiszpańskiego lekarza w 1569 roku i od tego czasu cieszy się dużym uznaniem zarówno ze względu na swoje walory lecznicze, jak i niezwykłe piękno.
FIOŁEK TRÓJBARWNY
Fiołek trójbarwny (Viola tricolor) jest dobrze znany z ogrodów, klombów lub przydroży. Jest szeroko rozpowszechniony w dużej części Europy, z wyjątkiem najbardziej wysuniętych na północ i południe krańców kontynentu. Jest rośliną jednoroczną, osiąga wysokość około dwudziestu centymetrów, preferuje łąki, pobocza dróg i nieużytki, a jego okres kwitnienia trwa od maja do września. Ta mała siostra fiołka jest zakorzeniona w naukach o roślinach od czasów starożytnych i otacza ją wiele legend.
KOZŁEK LEKARSKI
Kozłek lekarski (Valeriana officinale) występuje prawie w całej Europie. Można go znaleźć na brzegach strumieni i rowów, na wilgotnych łąkach i skrajach lasów. Jest to roślina wieloletnia, co oznacza, że każdej wiosny odrasta. Dzięki bogatym składnikom roślinnym ma wszechstronne zastosowanie i był stosowany już w czasach starożytnych. Znajduje to również odzwierciedlenie w jego nazwie: botaniczna nazwa kozłka lekarskiego, Valeriana officinalis, pochodzi od łacińskiego słowa „valere”, które oznacza „być zdrowym”.
NAWŁOĆ POSPOLITA
Ziele nawłoci pospolitej (Solidaginis virgaureae herba) to roślina użytkowa znana od wieków. Nawłoć olbrzymia została sprowadzona do Europy dopiero w XVII wieku i jako inwazyjny neofit preferuje jasne lasy i suche leśne łąki Europy i Ameryki Północnej. Ta roślina barwierska i lecznicza zapowiada koniec lata swoimi żółtymi kwiatami.
MIĘTA PIEPRZOWA
Mięta pieprzowa (Mentha piperita) od wieków była palona w rytuałach lub pita jako herbata w wielu kulturach. Studenci w starożytności nosili plecione wieńce z mięty podczas ważnych egzaminów, aby mieć jasny umysł. Tradycyjnie mięta pieprzowa jest pita jako herbata lub inhalowana w formie kąpieli parowych.
POKRZYWA
Pokrzywa (Urtica dioica, Urtica urens) zasługuje na honorowe miejsce wśród ziół. Na całym świecie występuje 70 gatunków, z wyjątkiem Antarktydy. Wytrwała, niewymagająca i skuteczna, chętnie rośnie w pobliżu ludzi, a wiele motyli jest od niej zależnych. Znana już w starożytności, odstraszała złe uroki, a Germanie nazywali ją "Donnernessel", poświęconą bogu burzy Donarowi.
BŁAWATEK
Chaber bławatek (Centaurea cyanus L., Cyanus arvensis) był kiedyś tak skutecznie zwalczany, że niemal wyginął, dlatego dziś objęty jest ochroną. Pochodzi z obszaru wschodniego Morza Śródziemnego i rozprzestrzenił się w całej Europie jako tzw. „naśladowca kultury”, występując m.in. w Alpach na wysokości do 1800 m. Nasz chaber pochodzi z naturalnych upraw na glebach ubogich w wapń, przepuszczalnych i bogatych w składniki odżywcze. Dzięki wysokiej zawartości substancji gorzkich i barwnika antocyjanowego zajmuje stałe miejsce w ziołolecznictwie.
PŁATKI NAGIETKA
Nagietek lekarski (Calendula officinalis) należy do rodziny astrowatych (Asteraceae) i jest szczególnie rozpowszechniony w Europie. Dzięki swoim żółtym i pomarańczowym kwiatom jest szczególnie efektowny i można go znaleźć w wielu ogrodach. Wykorzystywane są głównie płatki kwiatów, które po wysuszeniu są tradycyjnie stosowane jako herbata lub w postaci ekstraktu do użytku zewnętrznego.
